بررسی مقدماتی سازگاری چهار پرووننس کاج جنگلی (pinus sylvestris linn) (مطالعۀ موردی: جنگل لاجیم، مازندران)

مقالۀ حاضر با هدف بررسی سازگاری پرووننس های کاج جنگلی در منطقۀ ارتفاعی میان بند ساری (منطقۀ جنگلی لاجیم) تدوین شد. این بررسی طی سال های 1369 تا 1384 و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تیمار کاج جنگلی از  مبادی مختلف و در سه تکرار به اجرا در آمد. پرووننس های مختلف کاج جنگلی آزمایش شده، شامل تیمار اول از مبدأ اوکراین، تیمار دوم از مبدأ ترکیه، تیمار سوم از مبدأ اسپانیا و تیمار چهارم از مبدأ فرانسه هستند. بذرهای کاج جنگلی از مبدأهای ذکرشده جمع آوری و در نهالستان لاجیم سبز شد. در هر قطعه، 100 اصله نهال گلدانی دو ساله به فاصلۀ 2×2 متر کاشته شد. عملیات به زراعی مانند سله شکنی،  وجین و حذف علف های هرز، و نیز اندازه گیری های کمی و کیفی هرساله تا پایان مدت اجرای طرح انجام پذیرفت. تجزیه وتحلیل نتایج پانزده سالۀ طرح مشخص کرد که از نظر زنده مانی، کاج جنگلی مبدأ ترکیه با داشتن 68/81 درصد پایه های موجود، بیشترین و کاج جنگلی با مبدأ اسپانیا با داشتن 33/60 درصد، کمترین زنده مانی را در منطقۀ لاجیم دارند. تجزیه وتحلیل اطلاعات کمی پرووننس های مختلف نشان داد که کاج جنگلی با مبدأ اوکراین از جهت رویش قطری و ارتفاعی با داشتن میانگین قطر برابرسینۀ 43/12 سانتی متر و متوسط ارتفاع 72/7 متر، بهترین کمیت رویشی را دارد. همچنین نتایج کیفی نهالکاری ها با توجه به عامل های سلامت، شادابی و تقارن تاج و کیفیت تنه نشان داد که کاج جنگلی مبدأ اوکراین با داشتن 78 درصد درختان زنده، در گروه های کیفی خوب و عالی بیشترین رتبه را در بین پرووننس های آزمایش شدۀ کاج جنگلی در منطقۀ لاجیم دارد و به منظور احیای اراضی مخروبه و برخی پارک های دارای شرایط اکولوژیکی مشابه محل تحقیق و نواحی سرد و مرتفع جنگلی، در صورتی که امکان به کارگیری گونه های پهن برگ بومی وجود نداشته باشد، در حد محدود می توان آن را توصیه کرد.